مقایسۀ مقامات سلوکی توکل، رضا و تسلیم در مکتب و ادبیات عرفان با تکیه بر مثنوی‌های عطار نیشابوری

Authors

  • اکرمی, میر جلیل گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • دینی, هادی کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • موسی زاده, محمد علی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
Abstract:

یکی از مباحث بسیار مهم در عرفان عملی، مقاماتی است که سالک باید در طریق وصول به حق، طی کند. عرفا اعتقاد دارند انسان برای رسیدن به قلۀ رفیع معرفت، باید مراتب طریقت را به طور اکمل و اتمّ در وجود خود کسب کند. هدف پژوهش این است که با استفاده از برداشت­های استدلالی و روش توصیفی و تحلیلی، بینش عرفا و به ویژه عطار نیشابوری به مقامات سه­گانۀ توکل، رضا و تسلیم را مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. در نگاه عرفا و عطار، راز جاودانگی و غلبه بر نفس امّاره و رسیدن به مقام فناء فی الله و بقاء بالله در متحلّی شدن به مراتب وجودی توکل، رضا و تسلیم و سر باختن در درگاه حضرت احدیّت است. در جهان­بینی مکتب عرفان و عطار شباهت­هایی بین این مقامات سه­گانه وجود دارد. از دیدگاه آنها، مقام تسلیم از مقام توکل و رضا بالاتر است؛ چون در توکل، خواستۀ سالک در اولویت است، در رضا سالک خواستۀ الهی را اصل قرار می­دهد؛ ولی در تسلیم، خواستن و خوشایند بودن برای سالک مطرح نیست؛ مقامی است که سالک از قضای الهی استقبال می­کند، تسلیم مقدّرات الهی می­گردد و همۀ هستی خود را به خدا می­سپارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

جایگاه زن در عرفان و تصوف اسلامی (با تکیه بر آثار سنایی، عطار و جامی)

زن به عنوان نیمی از جامعه ی انسانی در پژوهش های نوین، جایگاهی ویژه  دارد. نظر به دگرگونی عمده ای که در نگرش به این عنصر برجسته ی اجتماعی در عصر حاضر به  وجود آمده، مطالعه  ی دیدگاه های طبقات گوناگون جامعه در خصوص زن برای  شناخت جامع  و دقیق تر او امری ضروری است. صوفیه (عرفا) به دلیل جایگاهی والا و مثبت که در میان طبقات جامعه دارند، دیدگاهشان از اهمیتی ویژه  برخوردار است. در این مقاله تلاش می شو...

full text

روایت کُردی داستان «شیخ صنعان» و مقایسۀ آن با روایت عطار نیشابوری

داستان شیخ صنعان از جمله داستان‌هایی است که در ادبیات ایران پیوسته مورد توجه بوده است و شاعرانی چون عطار آن را به نظم درآورده‌­ا‌ند. شاعران کُرد نیز چندین بار این داستان را ترجمه و بازآفرینی کرده‌اند که نمونۀ قابل توجه آن، منظومۀ «شیخ صنعان» به گویش گورانی از سراینده‌ای ناشناس است. از آنجا که تطبیق آثار ادبی در زبان‌های مختلف یکی از راه‌های شناخت دقیق ویژگی‌های فکری، فرهنگی، ذوقی و عاطفی اقوام ص...

full text

جایگاه زن در عرفان و تصوف اسلامی (با تکیه بر آثار سنایی، عطار و جامی)

زن به عنوان نیمی از جامعه ی انسانی در پژوهش های نوین، جایگاهی ویژه  دارد. نظر به دگرگونی عمده ای که در نگرش به این عنصر برجسته ی اجتماعی در عصر حاضر به  وجود آمده، مطالعه  ی دیدگاه های طبقات گوناگون جامعه در خصوص زن برای  شناخت جامع  و دقیق تر او امری ضروری است. صوفیه (عرفا) به دلیل جایگاهی والا و مثبت که در میان طبقات جامعه دارند، دیدگاهشان از اهمیتی ویژه  برخوردار است. در این مقاله تلاش می شو...

full text

منازل و مقامات سالکان در نظریة سلوکی امام خمینی(س)

اامام خمینی گرچه همانند بسیاری عارفان دیگر در هیچ‌یک از آثار خود به‌طور اختصاصی و جداگانه از منازل و مقامات در سیر و سلوک سخن نگفته‌اند؛ اما در سراسر آثار خود به این موضوع مهم و اساسی توجه ویژه داشته و ضمن توضیح و تشریح برخی منازل و مقا‌م‌ها، به نقد بعضی نظریات سلوکی چند تن از عارفان بزرگ پرداخته و آرای اختصاصی خود را مطرح نموده‌اند. این مقاله به بررسی و سامان دهی نظریات امام حول ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue None

pages  72- 47

publication date 2018-06

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023